Foto: Marco Diks Geschreven door Erik Gruyters Aan de Fellenoordstraat 93 ligt de voormalige Seeligkazerne. Sinds vorig jaar zie je hier studenten rondlopen van de Rooi Pannen. Het terrein en de gebouwen zijn nu in dienst van de opleidingen Toerisme en Horeca. Docent Carola Skornja-Wissels nam ons mee over het terrein en vertelde enthousiast over De Rooi Pannen en de geschiedenis van de kazerne. Uit het verleden is Breda een echte garnizoensstad. Het lag centraal gelegen in de vroegere Republiek der Nederlanden en er liggen in Breda een aantal grote kazerne complexen: Kloosterkazerne: infanterie en nu staat hier het Chassé Theater. Chassé kazerne: een complex waar ook ‘de lange Stallen’ bij hoorde. Hier konden 260 cavaleriepaarden worden ondergebracht. Trip van Zoudtland kazerne: na de bevrijding was hier de Luchtmacht Officiers- en Kaderschool gevestigd. De Marechausseekazerne: aan de Dr. Batenburglaan 180 Seeligkazerne: heeft als oudste deel het Klein Arsenaal uit 1640
Foto: Uitsnede van een fotoreproduktie (zw/w) van een kleurenlitho. Stadsarchief Breda HMM Huijgens-van Kollenburg ID nr. 19860404
Kazerne Seelig
In 1682 neemt het leger de Gasthuisvelden in gebruik als exercitieterrein. Vanaf 1836 was dit kazernecomplex in gebruik door het legeronderdeel van de artillerie. Deze kazerne is vernoemd naar Hendrik Gerard Seelig (1785-1864), Luitenant-generaal der Artillerie.
Maar wie was Seelig nu precies?
Luitenant-kolonel Seelig werd in 1836 benoemd tot Eerste Commandant van de Koninklijke Militaire Academie (K.M.A.) te Breda en heeft hier belangrijke diensten aan het militaire onderwijs bewezen. Dit deed hij niet alleen, maar samen met zijn goede vriend, de toenmalige Tweede commandant Majoor-ingenieur Isaäc Paul Delprat.
Op het huidige terrein, zoals we dat nu kennen, staan drie gebouwen: Het Hoofdgebouw, Het Klein Arsenaal en Het Groot Arsenaal.
Foto: Erik van der Burgt
Dit is het oudste gebouw op het terrein en dateert van 1640. Het diende als militaire opslag van wapens en munitie. Het had geen ramen en de muren hier zijn heel dik, maar het dak juist niet. Dit was speciaal zo ontworpen, want er vonden nog wel eens ontploffingen plaats. Door de druk van zo’n explosie ging dan letterlijk het ‘dak eraf’, waar we nu het spreekwoord van kennen.
Achter Het Klein Arsenaal stroomde vroeger een rivier. Vanaf hier kwamen boten aan, die zorgden voor de bevoorrading. Door deze rivier was de grond meer een moeras en dit kun je goed zien aan de rechterkant van Het Klein Arsenaal. De muur vertoont een flinke verzakking. Nu bevindt zich een theater op de eerste verdieping en op de begane grond zijn nu een aantal vergaderzalen.
Dit grote gebouw was vroeger Het Groot Arsenaal. Het telt drie verdiepingen en dit had zo zijn redenen. Op de eerste verdieping lagen onder andere kogels, geweren en kanonnen. Op de tweede verdieping allerlei gereedschappen, zoals sikkels en spaden en schoppen. Tot slot op de derde verdieping lag het lichtste materiaal, zoals stro, dekens en tenten. Dit werd met een katrol naar boven gehesen, de bevestigingen zie je nog zitten.
Onderaan zijn twee bogen te zien. Hier kwam een paard met (lege) wagen in gereden en reed zo door Het Groot Arsenaal. Hier werd de wagen volgeladen met alle materialen die het nodig had en aan de achterkant kon de volgeladen wagen op pad! Je moet je voorstellen dat er dan een groep soldaten op pad gingen incl. een kok, smit en kleermaker. Per dag konden ze ongeveer 20 kilometer afleggen. Als je dit afzet vanaf Breda, dan zie je nu om de 20 kilometer een dorp of stad liggen, zoals Etten-Leur of Gilze.
Nu dient het Groot Arsenaal als bistro, restaurant en een praktijkhotel, waar leerlingen alles verzorgen. Het hotel telt 16 kamers en luxe suites. Het restaurant is echt een aanrader om eens een 3-gangen menu te komen proeven.
Foto: Erik van der Burgt
Foto: Erik van der Burgt
Opvallend is dat bij alle gebouwen zogenaamde ‘stootpaaltjes’ staan bij alle ingangen. Deze dienden ter bescherming van de gebouwen, zodat de paard en wagens hier niet tegenaan reden.
Er stonden meer gebouwen op het terrein, bijvoorbeeld het officiershuisjes en aan de voorkant een groot flatgebouw, waar de militairen sliepen. Deze zijn afgebroken, om zo een ruimer geheel te creëren en je de oude gebouwen ook goed ziet liggen vanaf de weg.
Aan de achterkant van het hoofdgebouw zal straks het water de Nieuwe Mark worden doorgetrokken, zodat de singels worden verbonden met de Haven.
Tijdens de Open Monumenten Dagen op 14 en 15 september zullen tweedejaars studenten van de Rooi Pannen worden ingezet bij een aantal locaties en ze zullen rondleidingen verzorgen door de stad. Op de locatie aan de Seeligkazerne, zullen de studenten bezoekers vermaken door rondleidingen te geven en zorgen voor vertier in de vorm van een hapje en drankje.
Kom een kijkje nemen bij de Rooi Pannen op de voormalige Seeligkazerne en geniet van een mooi stukje Bredase geschiedenis in een modern jasje!
https://www.openmonumentendagbreda.nl/aanbod/rondleidingen-door-de-seeligkazerne/
Jorgen Janssens heeft onlangs een boek gepubliceerd over de Seeligkazerne. Hier wordt uitgebreid ingegaan op de historie en de transformatie naar de Rooi Pannen, gecombineerd met mooie foto’s. https://jorgenjanssens.com/2016/06/05/de-rooi-pannen-seelig-kazerne/ 108 pagina’s
Over Erik Gruyters (39):
Woonachtig aan het mooiste stukje singel van Breda, fervent NAC supporter, Bourgondiër én vindt het leuk om artikelen te schrijven. Hij is gek op Breda en schrijft vrijwillig voor Breda Nieuws, als hij niet op zijn racefiets zit. Voor de Open Monumenten Dagen Breda gaat hij op pad om over een aantal mooie historische locaties een artikel te schrijven.
